TÓM TẮT LỊCH SỬ ĐÌNH GIÂM ME

Đình Giâm Me là di tích lịch sử - văn hoá tọa lạc tại thôn Giâm Me, xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Vào năm Chính Hoà thứ 16 (1695), làng Giâm Me có tên chữ là thôn Văn Xá, xã Bất Bế, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương. Vào năm Bảo Thái thứ 7 (1726), làng Me có tên chữ là xã My Xuyên, huyện Vĩnh Lại, phủ Hạ Hồng, trấn Hải Dương. Sang thời Nguyễn, thôn Văn Xá và thôn My Xuyên là 2 thôn thuộc tổng Bất Bế, huyện Vĩnh Lại, phủNinh Giang. Năm 1980, làng Giâm và làng Me sáp nhập lại với nhau, lấy tên là thôn Giâm Me. Vì vậy, đình mang tên thôn từ đó đến nay.

Căn cứ vào câu đối, đại tự, bia ký từ năm Chính Hoà thứ 16(1695) đến năm Khải Định thứ 4 (1919); đặc biệt là 2 sắc phong doVua Khải Định năm thứ 2 (1917) phong vào ngày 18 tháng 3 và năm thứ 9 (1924) vào ngày 25 tháng 7 cho biết: Đình Giâm Me tôn thờ Thành Hoàng làng là An Thái Đại Vương là vị Thành Hoàng tôn kính của nhân dân bản thôn từ xưa tới nay. Vị Thành Hoàng này đã được triều đại phong kiến nhà Nguyễn ban sắc ghi nhận “có công giúp nước, che chở cho dân, linh thiêng hiển ứng”.

Đình Giâm Me được nhân dân khởi dựng vào cuối thế kỷ 17, trùng tu vào thế kỷ 19, lần trùng tu cuối cùng dưới thời phong kiến vào năm Đinh Dậu (1897) và lần trùng tu gần đây vào năm 2005. Ngoài công trình chính, trước đây di tích còn có các công trình phụ trợ như: Hai dãy giải vũ phía Đông và phía Tây, Văn chỉ ở phía Đông, Nghi môn, Tắc môn ở phía Nam. Trải qua thời gian, nhiều công trình đã bị phá, những công trình còn lại được sửa chữa làm biến dạng, sử dụng sai mục đích. Tuy nhiên, bằng tinh thần trách nhiệm đối với di sản văn hoá và lòng ngưỡng vọng đối với Thành Hoàng làng, cơ bản các công trình của di tích còn giữ được.

Đình Giâm Me không chỉ thờ An Thái Đại Vương mà trong 2 cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, đình là địa điểm diễn ranhiều sự kiện lịch sử quan trọng của địa phương.

Sau hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết vào ngày 20 tháng 7 năm1954, vào tháng 8 năm 1954 giữa quân đội Pháp đóng tại thị xã Ninh Giang và Ban tiếp quản của ta đã diễn ra cuộc bàn giao thị xã tại đình Giâm Me. Tại đây, đã diễn ra thời khắc lịch sử giữa cách mạng Việt Nam và sự xâm lăng của quân đội Pháp, đây là thời điểm chấm dứt sự cai trị của quân đội Pháp tại thị xã Ninh Giang.

Từ năm 1968 đến năm 1972, đình Giâm Me là trụ sở thường trực của huyện Ninh Giang. Nhờ có địa điểm này, Huyện uỷ Ninh Giang đã lãnh đạo nhân dân trong huyện làm tốt công tác hậu phương và chi viện cho tiền tuyến, đánh thắng giặc Mĩ xâm lược, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Đình Giâm Me là công trình tín ngưỡng khá đồng bộ từ toà Đại bái đến toà Hậu cung. Đặc biệt, công trình còn lưu giữ và khôi phục lại nhiều bức chạm khắc đạt trình độ nghệ thuật cao. Kết cấu công trình chắc chắn, hợp lý, các chi tiết mang đậm nét kiến trúc thời Nguyễn, đây là lối kiến trúc phổ biến tại các di tích tín ngưỡng vùng đồng bằng Bắc Bộ. Với kiến trúc thời Nguyễn tiêu biểu, giúp ta hiểu thêm sự sáng tạo, nét chạm khắc tài hoa của các nghệ nhân dân gian. Qui mô, kết cấu kiến trúc, các nét chạm khắc là các tài liệu quí giúp ta nghiên cứu lịch sử kiến trúc của dân tộc.

Đình Giâm Me đã được UBND tỉnh Hải Dương quyết định công nhận là di tích văn hóa nghệ thuật cấp tỉnh năm 2006, trải qua biến cố thăng trầm của lịch sử và do sự tác động của thiên nhiên, thời tiết, môi trường dẫn đến công trình xuống cấp nhiều hạng mục. Công trình đã được nhiều lần tu sửa nhỏ, và thời gian tu sửa gần đây là vào năm 2005. Nhưng đến nay một số hạng mục của di tích tiếp tục bị xuống cấp như phần mái trước tòa Tiền Bái của di tích.

Căn cứ Quyết định số 591a/QĐ-SVHTTDL, ngày 12/10/2023 của Sở văn hóa thể thao và du lịch tỉnh Hải Dương về việc phân bổ kinh phí tu sửa Đình Giâm Me với nội dung như sau:

Hồ sơ dự toán: Tu sử cấp thiết di tích đình Giâm Me

Hạng mục: Mái trước Tiền Bái gồm: Hạ giải toàn bộ ngói phía trước mái tiền bái, lợp lại mái ngói ta, lót ngói chiếu hoa văn chữ thọ, đắp lại rồng nóc, kìm nóc, hổ phù đội nguyệt, thay thế một số rui, hoành, thay thế một số cánh cửa, cửa ván.

Chủ đầu tư: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Hải Dương.

Đơn vị tư vấn thiết kế là: Công ty Cổ phần xây dựng và tu bổ công trình văn hóa Hải Dương.

Đơn vị giám sát thi công: Công ty cổ phần Trách nhiệm hữu hạn một thành viên tư vấn và dịch vụ Xây dựng dự án Thăng Long.

Đơn vị thi công: Công ty cổ phần xây dựng Hưng Long

Thời gian thi công: (45 ngày) từ ngày 15/11 đến ngày 30/12/2023.

Tổng mức đầu tư cho công trình là: 383.000.000 đồng

Trong đó: Kinh phí cấp trên hỗ trợ là: 250.000.000 đồng

Kinh phí vận động xã hội hóa là: 133.000.000 đồng

Để đảm bảo công việc thi công và tri trả công trình, ngoài hỗ trợ của Sở văn hóa chúng ta cần xã hội hóa 133 triệu đồng. Thay mặt cán bộ và nhân dân trong thôn tôi tha thiết kêu gọi sự giúp sức công đức của cán bộ, đảng viên, các dòng họ, của con em xa quê trên khắp mọi miền tổ quốc, các mạnh thường quân và của nhân dân thôn Giâm Me để công trình được sớm hoàn thành và đi vào sử dụng, để nhân dân trong thôn có nơi sinh hoạt tín ngưỡng đáp ứng nguyện vọng của đông đảo người dân trong thôn. Công trình hoàn thành sẽ là dấu ấn ghi nhận công lao to lớn của thế hệ hôm nay giúp con cháu mai sau hướng về tâm linh nguồn cội.

Thôn đã thành lập các tiểu ban phục vụ trùng tu, tôn tạo công trình như tiểu ban vận động công đức, tiểu ban giám sát cộng đồng

Thời gian phát động công đức từ ngày 20/11/2023 đến hết năm 2023.

Rất mong nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của của cán bộ, đảng viên, các dòng họ, con em xa quê và toàn thể nhân dân thôn Giâm Me. Mọi thông tin đóng góp xin gửi về đồng chí Trịnh Viết nghiệp – Trưởng thôn Giâm Me hoặc đồng chí Nguyễn Thị Ngát – Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Giâm Me.